گــزنــه  
   
 

این گیاه د ر اقصی نقاط جهان به ویژه نواحی گرم و استوایی پراکند ه است.

گیاه گزنه با نام علمی UTRICADIACIA از رده UTRICACEAE، گیاه بوته ای با ارتفاع ۱۵ تا ۶۵ سانتی متر است که بیشتر در منا­طق مرطوب و درکنار رودخانه ها یافت می شود. منطقه رویش این گیاه درایران در ییلاق های اطراف تهران، شمیرانات، کرج، جنگل های شمال ارسباران و در دامنه سهند درآذربایجان است.. گزنه د ر بیشتر نواحی مرطوب مخصوصاً مناطق شمالی ایران  به حد فراوان می روید .

نوع خود روی آن غالباً د ر اماکن مخروبه، باغ ها، نقاط مرطوب خارج از شهر، نواحی سایه د ارو د ر کنار پرچین ها و جاد ه ها می روید . گل های این گیاه معمولاً نرم و ماد ه هستند .
قسمت های مورد استفاد ه:

اند ام های هوایی به ویژه برگ ها

 خواص د رمانی:

طبیعت این گیاه گرم و خشک است. گزنه تقویت کنند ه مو، براق کنند ه مو، مقوی د ستگاه هاضمه، پایین آورند ه قند خون، خون ساز، موثر د ر بیماری های پوستی و جلد ی، رفع اخلاط خونی، کاهش د هند ه د رد نقرس و ضد بواسیر می باشد .   
 
  قطع شدن قاعدگی زنان، بند آوردن هر گونه خون ریزی داخلی، جلوگیری از ریزش مو، مدر، مفید. گزنه ،مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند، برای استفاده از این خاصیت ۶ گرم سر شاخه ها و برگ ها و ریشه گزنه را به تنهایی و یا با ۳۰ گرم چای کوهی در یک لیتر آب جوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد. شب ها مقداری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشویید.

این گیاه حاوی “سکرتین” است که این ماده بهترین عامل برای تحریک و به کار انداختن غدد ترشح هاضمه در معده، روده، کبد، لوزالمعده و کیسه صفرا است و در واقع در تنظیم چربی خون و قند خون بسیار موثر است.
گیاه گزنه با ساختن گلبول های قرمز باعث می شود، تنفس سلولی بهتر صورت گرفته و گردش خون تسریع شود؛ همچنین این گیاه صفرابر، مفرح و التیام دهنده است و از خونریزی های داخلی جلوگیری می کند. .
گزنه در رفع دانه های جلدی روی پوست و بهبود بیماری های تنفسی و طهال موثر است.
قرار دادن جوشانده آن بر اعضای مختلف سبب رفع آماس، تومور و واریس می شود و پاشیدن گرد خشک آن بر زخم ها در رفع التهاب موثر است.
این گیاه به صورت پخته، مانند اسفناج مصرف می شود و سرشار از مواد مقوی و مغزی است که برای تولید شیر در مادران بسیار موثر است.
همچنین قرقره محلول آن در دهان خاصیت ضدعفونی کننده دارد و از “لوسیون” آن برای تهیه­ کمپرس های مراقبت کننده و زیبایی پوست استفاده می شود.
این گیاه برای جلوگیری از ریزش مو و آکنه های روی پوست موثر است و در بیماری های مانند وبا، مصرف آن به خاطر خاصیت ضداسهال بسیار مفید است .

دستگاه هاضمه را تقویت می کند.

ادرار را زیاد می کند.

برای درمان بیماری قند مفید است. بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید .

ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می کند. اخلاط خونی را برطرف می کند.

بیماری های پوستی را برطرف می کند، اگر در ادرار خون وجود داشته باشد، گزنه آن را برطرف می کند

گزنه عرق آور است، پاک کننده اخلاط سینه، ریه و معده است. نیروی جنسی را تقویت می کند. 

از نظر طبی این گیاه خواص عجیبی دارد، مدر است و به خصوص کسانی که از رماتیسم، نقرس، سنگ کلیه ناراحتند، باید به آن توجه کنند.

 ضد اسهال است به ویژه در اسهال های خطرناک که در هنگام شیوع وبا پیدا می‌شود، بکار می‌رود.

مقوی است وبه مادران شیرده جهت زیاد شدن شیر کمک می‌کند و عادت ماهانه زنان را تنظیم می نماید و یا چنان تأثیری دارد که اگر قاعدگی به طور غیر طبیعی قطع شود مجددأ آن را برقرارمی کند. خون را تصفیه کرده و ضدکرم است.

استعمال خارجی آن درموارد رماتیسم موفقیت آمیزبوده است .