شيرين بيان
شیرین بیان با نام علمی Glycyrrhiza glabra در خانواده نخودها یا Fabaceae قراردارد. گیاهی است چند ساله و انبوه و به ارتفاع 1 تا 2 متر می رسد، برگها مرکب و دارای 4 تا 7 جفت برگچه و یک برگچه انتهایی می باشد که برگچه ها بیضوی بوده و کناره آنها صاف می باشد. گلها نامنظم و به رنگهای ارغوانی ، زرد یا بنفش به صورت مجتمع در انتهای ساقه های گلدهنده مشاهده می شوند.
زمان ظهور گلها اوایل تابستان است. ریشه شیرین بیان نسبتاً قطور بوده و طویل می باشد بطوریکه از 30 تا 200 سانتیمتر طول دارد.
شیرین بیان انواع مختلفی دارد که به شرح زیر هستند:
1-واریته اسپانیایی "G. typical" که میوه آن صا و بدون کرک و ریزومها قهواه ای و به قطر 6 تا 18 میلیمتر می باشد.
2-واریته روسی "G. glandulifera" که پیکره رویشی آن چسبناک و دارای ریشه های متعدد به ضخامت 5 سامتی متر، پوست ریشه فلس دار و قهوه ای رنگ و دارای شیرینی ملایم می باشد.
3-واریته ترکی "G. pallida" که ضخامت ریشه آن حدود 8 سانتی متر است.
4-واریته ایرانی "G. violacca" که ریشه های آن نیز بسیار ضخیم است.
خواص دارویی:
1- مهمترین خاصیت شیرین بیان که جدیداٌ کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می شود . درمان کننده زخم معده و سرطان معده است برای این منظور شربت شیرین بیان را تهیه کرده و هر روز به مقدار یک قاشق غذا خوری قبل از غذا به مریض بدهید و اگر این عمل را تا 4 ماه تکرار کنید شخص معالجه خواهد شد.
2- برای تقویت عمومی بدن مفید است.
3- خوردن آن از پیری جلوگیری می کند.
4- برای نرم کردن سینه موثر است.
5- زخم ها و تاول های پوست را با چای شیرین بیان شستشو دهید تا زود خوب شود.
6- ملین است و معمولا آن را با گیاهان دیگر مخلوط می کنند که انقباضات را کم می کند.
7- مدر و عرق آور است.
8- برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید.
9- سرفه را برطرف می کند.
10- ورم معده را برطرف می کند.
11- تنگی نفس را تسکین می دهد.
12- برای درمان سوء هاضمه مفید است.
13- برای از بین بردن نفخ شکم مفید است.
14- چشم را تقویت کرده و رفع سر درد می کند برای این منظور از فرمول زیر استفاده کنید:
2 گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر ویک گرم رازیانه مخلوط کنید. سپس آن را در آب خیس کرده و هر روز بخورید
15- برای درمان موخوره چای شیرین بیان را به سر بمالید.
16- برای رفع بوی بد زیر بغل از برگ های شیرین بیان پماد درست کرده و در این قسمت ها بگذارید.
طريقه مصرف:
1-25 تا 30 گرم شیرین بیان را در یک لیتر آب بجوشانید و سپس مصرف نمایید.
2-از مخلوط مساوی شیرین بیان با بید گیاه و دم کرده آن نوشابه ای خنک و ادرارآور بدست خواهد آمد.
3-در عفونتهای گلو و برونشها و همچنین درد روده ها ابتدا 50 گرم ریشه شیرین بیان را در یک لیتر آب به مدت 5 دقیقه بجوشانید و به مدت 12 ساعت به حال خود رها کنید تا خوب خیس بخورد سپس مصرف کنید.
4-در مواردی که زبان قرمز شده یا روی آن دانه زده و یا ترک خورده، 200 گرم شیرین بیان را در یک لیتر آب بجوشانید به طوریکه سه چهارم آب آن تبخیر و کم گردد، سپس این جوشانده را برای شستشوی دهان بکار برید.
5-جوشانده فوق برای شستشو و کمپرس چشم وقتی مبتلا به ورم ملتحمه یا بلفاریته شده است نیز مفید است
درمان لک های پوستی با شیرین بیان

از عصاره گیاه شیرین بیان برای درمان لک های پوست استفاده می شود، تحقیقات در این زمینه، نتایج رضایت بخشی را ارایه داده است و می توان از مزایای طبیعی این گیاه پرفایده بهره برد. آیا واقعا چنین نتایج درمانی از این گیاه انتظار می رود؟
شاید بهتر باشد این طور بگویم که بی خطرترین عامل روشن کننده رنگدانه که دارای کمترین ملانوم است، عصاره شیرین بیان است که در ترکیبات زیبایی به عنوان شفاف کننده ی پوست به کار می رود و می تواند در ترکیبات كرم هاي آرايشي صورت به کار رود.
به علاوه عصاره شیرین بیان از لحاظ تئوری به عنوان یک مشتق ضدالتهاب موضعی مطرح است که می تواند در کاهش قرمزي پوست و تیرگی پس از التهاب، کاربرد داشته باشد.
ماده فعال شناخته شده در شیرین بیان، فلاونوئید است که می تواند با پراکنده کردن ملانین، موجب روشن شدن پوست شود.
دوز مورد استفاده، یک گرم در روز برای چهارهفته است تا اثر بالینی آن ظاهر شود. عصاره شیرین بیان هنوز در شمال آمریکا در دسترس نیست ولی در بخشهایی از جهان به خصوص در مصر استفاده می شود.

ماده اصلی هیدروفوبیک آن که در اثر گرفتن عصاره شیرین بیان به دست می آید، گلابریدین است که روی پوست موثر می باشد.
خلاصه این که آثار درمانی شیرینبیان از دیرباز شناخته شده بوده و از آن برای درمان انواع سرفه ها و به عنوان داروی مسکن در پوست استفاده می کردند.
مردم حتی برای درمان اسپاسم و تورم مفاصل و به عنوان مادهای ملين از آن بهره می گرفتند.
از عصاره ریشه ی شیرین بیان هم، به عنوان سد مقاوم در برابر برخی ویروسها مثل هرپس و هپاتيت A و یا در برابر عفونت کاندیدا استفاده می شده است.
دکتر محمدعلی نیلفروشزاده - متخصص پوست و مو
رییس مرکز تحقیقات پوست و سالک
شنگ (يمليك) سرد خشک است
برگهای گیاه شنگ از خونریزی معده جلوگیری میكند. اگر مسموم شدید از ریشهاین گیاه استفاده كنید. برای رماتیسم مفید است و آب ریشه خام شنگ زگیل را از بین میبرد. برای مسلولین نفع بسیار دارد. گل این گیاه را بر روی محل سوختگی قرار دهید تا از قدرت آن التیام سوختگی پی ببرید!
فارسی این کیاه شنگ است و در تركي به ان يمليك و در شیراز و اصفهان به شنگ آلاله شنگ و در خراسان ریش بز خالدار خطاب میكنند. به این گیاه قندرون، سنسفیل، تسلسفیل، اسپلنج و اسفلنج هم میگویند. عربی نوع چمنی این گیاه كه برگهای آن باریكتر از شنگ میباشد، لحیه التیس و زنب الخیل است، ولی در عراق و شامات به آن اذناب الخیل میگویند. شنگ در چمنزارهای نمناك شمال ایران، عمارلو، بین كبوتر چای و زرد چین، ایسپیلی ییلاق دامنه البرز، مخصوصا افجه و نارون میروید و نوع چمنی این گیاه در مغرب ایران، تفرش، اراك، كوه شاهو و كردستان زیاد است، و در اروپا به علت زیبایی گل این گیاه شنگ پرورش میدهند. گیاه شناسان قدیم نوع حقیقی شنگ را نر و نوع چمنی را ماده میدانستند، و در زبان فرانسه به شنگ یارب دوشوو، در فاصله اردیبهشت تا تیر ماه ظاهر میشود ریشه گیاه شنگ دارای لعاب بوده و كمی تلخ است و خوردن آن اشتها را فوق العاده زیاد میكند. ریشه شنگ خلط آور و نرم كننده سینه و التیام دهنده زخمهاست. از برگهای شنگ در سالاد استفاده میكنند و ایرانیان آن را مانند كاهو و كاسنی با سركه و بدون آن میخورند، چون بسیار خنك میباشم. خوردن برگهای شنگ اسهال و خونریزی معدی را بند میآورد و از خونریزی سینه جلوگیری میكند و برای مسلولین نافع است.

ریشه شنگ برای جلوگیری از اسهال و خونریزی، از برگش قویتر است و خوردن خیسانده آن در شراب برای جلوگیری از خونریزی رحم تجویز میشود پاشیدن برگ و گل خشك شده این گیاه در روی زخمهای چركی و متعفن سودمند میباشد ضماد آنرا برای التیام عصب قطع شده مفید دانستهاند ضماد گل شنگ با موم جهت سوختگی آتش مفید است حكیم محمد بن زكریای رازی خوردن ریشه گیاه شنگ را پادزهر سموم میدانست. عصاره گیاه شنگ كه در طب سنتی ایران طرثوث خوانده شده است پادزهر قوی است و در ساختن تریاق فارون به كار میرود. برای معالجه نزله ریوی، نقرس، رماتیسم و امراض جلدی جوشانده شصت گرم ریشه شنگ تجویز می كردهاند. اگر این گیاه را پختید هرگز آب آن را دوز نریزند بلكه آن را بنوشید، زیرا منافع شنگ در آب جوشانده جمع میشود. عصاره شنگ جهت درمان كچلی و زخمهای جلدی مفید است. آب ریشه خام شنگ زگیل را از بین میبرد.
قندرون
چنانچه گیاه شنك چمنی را قطع كنید، از آن یك ماده كائوچو كی ترشح میشود، كه به آن قندرون و قندران میگویند. این ماده در برابر هوا سفت میشود و ایرانیان آن را مانند سقز میجویند و چنانچه كمی حرارت به آن بدهید، به صورت كش در میآید و با آن بهترین لاستیك را میتوان ساخت، ولی چون مقدار آن كم است و ساختن لاستیك با آن به صرفه نیست. قندرون از دوستان كبد بوده و سریع الهضم است و از احتقان خون جلوگیری كرده، جویدن آن هضم غذا را آسان میكند، اشتها را زیاد مینماید. برای پاك شدن سینه از اخلاط نافع است. برای شش و قلب نیز مفید میباشد. خوردن مقدار كمی از آن، شب مواقع خواب برای تسكین سرفه تجویز شده است، ضماد آن با سندروس یا زرده تخم مرغ نیم برشته بر روی زخم جهت التیام و رویاندن گوشت سودمند میباشد. ضماد گداخته آن با پیه بزجهت رفع كجی ناخن و درد عضلات و ترك پوست و شقای مزمن مخصوصا با كمی شنجرف نافع میباشد و با روغن زیتون جهت تحلیل ورمها و شكاف كشاله ران و تقویت اعصاب و خارش نافع میباشد. مقدار خوراك آن یك مثقال است.